ХАЙР НЭХЭЛГҮЙ ХАЙРАЛЦГААЯ.
Áè òà íàðò Òàíòðà-Èîãèéí àðãóóäûã ìýäíý ãýæ õýëñýí. Ãýõäýý áè ò¿¿íýýñ á¿ð õîë ÿâñàí. Áè áýëãèéí ýíåðãèý äýýøë¿¿ëýí áîëîâñðîíãóé áîëãîæ, ººðèé㺺 òºãñ ýçýìäýõèéí òóëä Ýíýòõýã Òºâäèéí çîõèîëóóäàä áè÷èãäñýí ñîðèëò òóðøèëòóóäûã õèéõ øààðäëàãàã¿é ãýæ ¿çäýã. Ýíý ïðàêòèêèéã äàâñàí ººð íýãýí Òàíòðà-Èîãà áàéäàã áºãººä ¿¿íèéã áàðèìòëàã÷ íü áè þì. Òàíòðà-Èîãèéí àðãóóäûí íýã íü õàðèó íýõýëã¿é õàéðëàæ ñóðàõ ÿâäàë þì. Èéì àðãààð òà ýðõ ÷ºëººòýé áîëæ, ýíý ýðõ ÷ºëººíèéõºº õ¿÷ýýð èõèéã á¿òýýí. Õàðàìñàëòàé íü õ¿ì¿¿ñ ýðõ ÷ºëººíä òýì¿¿ëäýãã¿é, òýä ò¿¿íèéã ýðýëõèéëäýã ÷ õ¿÷ ¿ã¿é, õàðèí ÷ õ¿ëýýñòýé áàéõûã õ¿ñäýã àãààä ýðõ ÷ºëºº òýäíèéã äàðàìòàëæ, óéäààäàã, òýä ýðõ ÷ºëººòýé áàéõààðàà ÿàõ þó õèéõýý îëæ ÿääàã. Òýãòýë äàðàìò äàðàëòûí äîð, òýð ÷ á¿¿ õýë öîõèëò íèðãýëòèéíõ íü äîð, á¿òýýõ ç¿éë òýäýíä ìóíääàãã¿é áîëîëòîé. Òèéìýý çîâæ, ãàñëàí óéëàõ…Ãàíö ë áàãø íàð ýíý àñóóäëûã øèéäýæ ÷àäæýý. Òýä ººðñäèéã íü õàéðëàæ áàéíà óó, ¿ã¿é þó ãýäýã àñóóäëàà𠺺ðñäèé㺺 çîâîîäîãã¿é. Òýä õàéðàà íàð àäèë òàñðàëòã¿éãýýð á¿õ àìüòàíä èëãýýäýã. Ýíý õàéð íü õýíä î÷èõ íü: õýí íýãýíä ¿¿, ýñâýë á¿õ åðòºíöºä ¿¿ ãýäýã íü òýäýíä ñîíèí áèø. Òýäíèé õóâüä áóðõàíëàã ýíåðãè òýäíýýð äàìæèí ãàð÷, òýä ººðñäèé㺺 á¿õ åðòºíöºä íýýëòòýé, ÿëãóóëñàí, îíãîä õèéìîðüòîé ãýæ ìýäýð÷ áàéãàà íü ñîíèí áºãººä ýíý ë õàìãèéí ÷óõàë þì. Îëîí õ¿í íàä èéì íýãýí àñóóäàëòàé èðäýã áàéñàí. Òýä ÿìàð íýã áàéäëààð çºâ çàìààñàà õàäóóð÷èõñàí, õýí íýãíèéã õàéðëàæýý. Òýãýýä ò¿¿íèéãýý öààø õàéðëàñààð áàéõ íü ç¿éòýé þó, ¿ã¿é þó ãýæ íàäààñ àñóóöãààäàã. Òèéì ýý, õýí íýãíèéã õàéðëàõ íü õ¿íèé íàðèéí ýíåðãèéí õ¿ðýýíä ÿìàãò ñàéíààð íºëººëäºã àãààä, ò¿¿íèéãýý õàéðëàíà ãýäýã íü ò¿¿íäýý òóñàëíà ãýñýí ¿ã ýý! Õàðèí íºãºº òàëààñ õýòýðõèé èõ ýð÷èì õ¿÷, öàã õóãàöààã òàíä òýíöýõã¿é, òèéì ãàâüÿà ýäëýõ ¸ñã¿é õ¿íä çîëèîñëîõã¿é áàéõ íü ç¿éòýé. Õàìãèéí ãîë íü õàéðëàõ þì. Òà õýí íýãýí ýìýãòýé áà ýðýãòýéã õàéðëà, ýñâýë õàéðûí ÷èíü îáüåêò ýõ áîëñîí çóðãààí ç¿éë õàìàã àìüòàí, á¿õèé ë åðòºíö áàéã õàìààã¿é, ãîë íü õàéðûí óðñãàë çîãñîõã¿é áàéõ ë ÷óõàë þì. Õàéðûí óðñãàë õýí ð¿¿ ÷èãëýæ áàéãàà íü õàìààã¿é ýíý íü ãîë áèø, çîãñîõã¿é ë áàéõ ¸ñòîé. Èíãýýä ë ã¿éöýý. Òýãýõã¿é áîë áèä ººðñäºäºº ãàé áîëæ, îíãîä õèéìîðèî ãýýí, äàëàâ÷àà òàñàëæ õàÿíà. Äàõèàä õàéðëàõûí òóëä ººð àÿòàéõàí õººðõºí í¿¿ð òààðàëäàõûã õ¿ëýýõ õýðýãã¿é, ÿàãààä ãýâýë ýíý áîë äàõèàä òºãñãºëèéí ýõëýë áîëíî. Õýëñýí ÿðüñàíûã ìèíü îéëãî¸ ãýâýë, õàéð äóðëàë, æèíõýíý õàéð ñýòãýë ãýäýã íü áýëãèéí äóðøèë,øîõîîðõîëîîñ òýð ÷ á¿¿ õýë ìýäðýìæýýñ äýýã¿¿ð îðøäîã ç¿éë þì ãýäãèéã ìýäýõ õýðýãòýé. Æèíõýíý õàéð íü óõàìñàðûí íýã õýëáýð þì. Õàðèí øîõîîðõîë áîë á¿õ àìüòíûã õàéðëàõ ÷àäâàðã¿é, ó÷èð íü ýíý áîë äîëãèîíû óðò äàâòàìæ, õ¿íèé áèåýñ öàöðàõ öàõèëãààí ã¿éäëèéí àñóóäàë àãààä, öýâýð ôèçèê ýëåìåíò¿¿äýýñ á¿ðýí øàëòãààëíà. Ìýäðýìæ áîë äóð øîõîîðõîëîîñ äýýã¿¿ð ç¿éë. ßàãààä ãýâýë òýð íü ¸ñ ñóðòàõóóí, îþóí ñàíàà, áèëýã îþóíû õ¿÷èí ç¿éë¿¿äèéí íºëººíä ¿¿ñ÷ áèé áîëäîã. Ãýâ÷ ñýðýë ìýäðýìæ ººð÷ëºãääºã. ªíººäºð áèä õàéðëàæ áàéñíàà õàðèí ìàðãààø õºðö㺺ñºí áàéäàã. Õ¿ì¿¿ñèéí ãýðãèé, íºõðºº, õ¿¿õäýý, àìðàãàà, íàéç íºõ𺺠õàéðëàõ ñýòãýë íü òóéëáàðòàé áàéäàã ãýæ ¿¿? ¿ã¿é þó? õàðààä ¿çýýðýé. Òýãâýë õàéðûí óõàìñàðò áàéäëààð ìýäðýãäýõ õýëáýðýýðýý òóõàéí íºõöºë áàéäàë, õ¿ì¿¿ñýýñ äýýã¿¿ð äýýäèéí ç¿éë áàéäàã. Ýíý áîë ººðèéí õ¿÷èéã áóðõàí õàéðûí ÿëãóóëñàí õ¿ðýýíä õ¿ðãýí òýíä îðøèõ õýìæýýíä õºãæ¿¿ëñýí öýâýð àðèóí õ¿íèé îðøèõóéí íºõöºë áºãººä èéì õ¿í þó ÷ õèéæ, þó ÷ èäýæ, õýíòýé ÷ àæèëëàæ, òààðàëäñàí òýðõ¿¿ õàéðûã ººð äîòðîî ìýäýð÷, á¿õ õ¿ì¿¿ñò òóñëàõûí òóëä ò¿¿íèéã ººðèéí ìýäýëä áàéëãàäàã þì. ªºðèéíõºº øèéäâýð, ýðõ õ¿÷íýýñ äàâñàí õýòýðñýí ÿìàð íýã ç¿éë ãàðãàõ¿éãýýð, óõàìñàðûí ýíý ò¿âøèíä õ¿ðýõèéí òóëä áèåý ýçýìäýæ ñóðàõ õýðýãòýé. Òà á¿ñã¿éã òýâðýõèéã õ¿ñ÷ áàéíà…Òèéìýý òà ¿¿íèéã õèéæ ÷àäíà. Òà ººðººë øèéäñýí ¿åäýý õèé! Õàðèí òà îëîí æèëèéí òóðø öýâýðøèãäýýã¿é áîë á¿ñã¿éä ÿìàð ÷ òîëáî ¿ëäýýõã¿éí òóëä òà òèéì øèéäâýð ãàðãàõ ýðõã¿é áèëýý. ¿ã¿é áîë äàëä åðòºíö òàíûã ø¿¿æ, øèéòãýíý. Õýðýâ ºðººëä àìüäðàë, ãýðýë ãýãýý, ò¿¿íèé ñàéí ñàéõíû íü òºëºº ¿éë÷ëýõ ýëåìåíò¿¿äèéã ºðãºæ ÷àäàõ òèéì òýíãýðëýã ºíäºð ò¿âøèíä òà õ¿ðýýã¿é áîë òàíä õýí íýãíèéã òýâðýí, áèåýðýý îéðòîí ÿíàãëàõ ýðõ áàéõã¿é. Òà õàéðûã óõàìñàðûí íýãýí õýëáýð ãýýä ìýäýð÷èõâýë õàéð ÷èíü õóâèðøã¿é áîëíî. Õàðèí òóíû õóâüä ýíý áîë õîë áàéíà. Á¿õ õ¿í òºðºëõòºí òîãòâîðã¿é áàéäàëä îðøèí òîãòíîæ áàéíà. Áèä ýñâýë õàéðëàäàã, ýñâýë õàéðëàäàãã¿é ýíý íü çºâõºí õ¿ì¿¿ñò áèø, ýä àãóóðñ, õè÷ýýë ñóðãóóëü ¿éë àæèëä ÷ õàìààòàé áàéäàã. Òîãòâîðòîé òóéëáàðòàé áàéäàë íü õ¿ì¿¿ñèéí äóíä õàìãèéí ò¿ãýýìýë òàðõñàí øèíæ ÷àíàð áîëæ ÷àäààã¿é áàéíà. Æèøýý íü: Òà íàð ìàíäàõûã õàðàõààð ÿâæ ýõýëëýý. Ýõíèé ºäð¿¿äýä òà áàÿðëàæ áàõàäñàí, óðàì çîðèãòîé áàéäàëòàé áàéñíàà, õýñýã õóãàöààíû äàðàà íü ýíý íü àâòîìàò ¿éëäýë áîëæ, àíõíûõàà ñýòãýë õºäëºëèéã ìàðò÷èõäàã. Èéì áàéäàëä õ¿ðãýõã¿éí òóëä á¿õíèéã àíõ õèéæ áàéñàí øèãýý õèéæ, íàð ãàðàõûã ¿çýõýýð ÿâàõäàà àíõ óäàà ë ÿâæ áàéãàà ìýò…50 æèë ºíãºðñºí ÷ íºõºð íü ýõíýðýý àíõ óäàà õàðæ áàéãààòàéãàà àäèë õàðæ, ýõíèé óäàà òºðæ áàéñàí áàÿð áàõäàëàà ÿìàãò ìýäýð÷ áàéõ õýðýãòýé. Òà ýíý áîë áîëîìæã¿é ç¿éë ãýõ áèç. ¯ã¿é ýý, èíãýõ íü áîëîìæòîé. Õàéð íü äóð øîõîîðõîë þì óó, ìýäðýìæ òºäèé áóñ, õàðèí óõàìñàðûí ò¿âøèí áîëñîí íºõöºëä ýíý áîë áîëîìæòîé ç¿éë ýý. Îëîí çóðàà÷èä õàéð, äóð øîõîîðõîë þì óó, ìýäðýìæ òºäèéí áóñ, õàðèí óõàìñàðûí ò¿âøèí áîëñîí íºõöºëä ýíý áîë áîëîìæòîé ç¿éë ýý. Îëîí çóðàà÷èä õàéð, äóðëàë îíãîä òýòãýäýã ãýñýí íýðèéäëýýð ÿíàã àìðàãèéí àäàë ÿâäëàà óëàì îëøðóóëæ áàéäàã. Õàðàìñàëòàé íü òèéì òà÷ààíãóé, àìèí÷õàí õàéð õàÿà çàðèì òºðëèéí îíãîäûí ýõ áóëàã áîëæ áàéñàí ÷, èõýíõäýý ë õàìãèéí ýõ çàõã¿é, çàìáàðààã¿é ÿâäëóóäûí øàëòãààí íü áîëæ èðñýí. Õàéð ñýòãýë íü äàðñ áºãººä áèäíèéã ñîãòîîäîã, ýíýõ¿¿ áèäíèé äîîä åðòºíöºä ýðæ õàéäàã ñîãòóóðàë íü ñïèðòèéã õýòð¿¿ëýí õýðýãëýõèéí àäèë áèå ìàõáîäü áà ¸ñ ñóðòàõóóíû äîðîéòîëä õºòºëäºã þì. Õàéðëàæ ñóðíà ãýäýã íü õàìãèéí òîì ÿëàëò þì. Ó÷èð íü ãýâýë æèíõýíý õàéð áèäíèéã õýçýý ÷ ýâäëýí ñ¿éòãýõã¿é. Õàéð ñýòãýëèéí àñóóäëûã øèéäýõ öîðûí ãàíö õýðýãñýë íü õàé𠺺𺺠þì ãýäãèéã îéëãîîðîé. Îëîí õ¿í íàä ºâ÷èí çîâëîí òîî÷èæ óõààí ñàíàà òîãòâîðã¿é áîëëîî ãýæ èðäýãñýí. Áè òýäýíä “òà íàð þóíä õàéðëàõàà áîëèî âý? Ýíý òºâºãòýé àñóóäëóóä ÷èíü ººðñäèéí õàéðàà äàðæ ñºíººñíººñ ¿¿ñ÷ýý”, õàéð äóòààæ óõðàõäàà á¿ãäèéã ÷èíü óñòãà÷èõàæ. Õàéð áîë àãóó èõ ýð÷èëñýí óðñãàë þì, òà íàð ¿¿íèéã ãýãýý ãýðýëã¿éãýýñýý áîëîîä ìýäýýã¿é áàéæ òýãýýä ë òýð óðñãàë òàíû äîòîðõ á¿õ õààëò õîðèãóóäûã óðñãàëòàéãàà õàìò õàìààä ÿâ÷èõàæ ãýæ õýëäýã. Òà á¿õýí òàìëàëò çîâëîíãîîñ àâðàãäúÿ ãýæ õ¿ñ÷ áàéâàë õàéðëàõ õýðýãòýé, ºäºðæèí øºíºæèí á¿õ àìüòíûã õàéðëàöãàà…. òýãâýë çîâîõ öàã ÷ ãàðàõã¿é, òà º÷¿¿õýí ÷ çàâã¿é áàéõ áîëíî. Õàðèí îäîî øèãýý ººðèé㺺 õàðàìëàæ, ç¿ðõýý õààõ òóòàì õàìàã õýðýã óëàì ÷ õýö¿¿äýýä èðíý. ªãººìºð áàéöãàà, òýãâýë òà àâðàãäàíà, àìüòàé á¿õýíä õàéðàà ºãö㺺. Áè èíãýñíýýðýý ë íóóöûí ó÷ðûã òàéëñàí þì. Áè æààõàí òýíýã ÷ þì øèã õàðàãäàæ áàéãàà áàéõ. Õ¿ì¿¿ñ “õýý, ç¿ðõ ãýíý ýý, Ýý õººðõèé çàéëóóë” ãýæ õýëöãýýíý. Ãýõäýý ÷óõàì áè ç¿ðõ ñýòãýëýýðýý ë òà íàðûí îíöãîé õºãæèëòýé óóðàã òàðõèàðàà òàéëæ ÷àäààã¿é íóóöûã íýýñýí þì ø¿¿. Òà íàð ºäºð áîëãîí áàõäàí áèøèð÷, ãàçàð äýýð òàíû îäîîõîíäîî ó÷ðààã¿é õàðààã¿é ñàÿ ñàÿ õîíãîðõîí õ¿¿õí¿¿ä, õ¿÷ ÷àäàëòàé óõààíòàé áîëîâñîí ýð÷¿¿ä àìüäàð÷ áàéãààä ºäºð áîëãîí òýíãýðò òàëàðõàæ áàé! Òà á¿õýí èíãýæ áîäîîä áàÿðëàöãààõ ¸ñòîé. Òàíûã òýäíèé îðøèæ áàéãàà ÿâäàë, íýã ë ºäºð òýäíèéã òà ¿çýæ, ÿðèëöàí, òýäíèéã áèøðýí áàõäàíà äàà ãýñýí áîäîë áàÿðëóóëàõ ¸ñòîé. Èéì þìàíä áàÿðëàæ äàñààã¿é òà ãàéõàæ áàéãàà áèç?Ǻ⠺º, ýíý áîë ñýòãýöèéí ºâºðìºö àðãà, ãýõäýý èõ ¿ð àøèãòàé þì ø¿¿. ¯¿íèéã õ¿ëýýæ àâáààñ ¿ð ä¿íãèé íü òà íàð ìýäðýõ ë áîëíî. Òà “Òàíû ýíä íîìëîæ áóé ç¿éë ÷èíü ¸ñ ñóðòàõóóíû á¿õ ä¿ðìèéí ýñðýã÷èëæýý” Õýðýâ á¿õ ýð÷¿¿ä á¿õ ýìýãòýé÷¿¿äèéã õàéðëààä ýõýëáýë ãýð á¿ë ãýæ áàéõàà áîëèíî ø¿¿ äýý” ãýæ õýëíý áàõé. ¯ã¿é, èõ òîì ãýð á¿ë áèé áîëíî. Òýãýýä ë ã¿éöýý. Ýíý ìóó ãýæ ¿¿?Íàìàéã çºâººð îéëãîîðîé, ýð÷¿¿ä á¿õ õ¿¿õí¿¿äèéã, ýð÷¿¿ä á¿õ õ¿¿õí¿¿äèéã, ýìýãòýé÷¿¿äèéã á¿õ ýð÷¿¿äèéã õàéðëàõ ¸ñòîé ãýäýã íü òýäíèé ÿíàã àìðàãèéí àäàë ÿâäëàà ¿ðæ¿¿ëýõ ¸ñòîé, íºõºð íü ýõíýðýý, ýõíýð íü íºõ𺺠õóóðàõ ¸ñòîé ãýñýí õýðýã îãò áèø ýý. ¯ã¿é, õàðèí ÷ áèå áèåäýý áèå ñýòãýëýýðýý ¿íýí÷ õýâýýð ¿ëäýöãýýõ ¸ñòîé. Ãýõäýý áàñ ãàíö ýìýãòýé áóþó ãàíö ýð õ¿í òàíä õýçýý ÷ á¿ãäèéã ºã÷ ÷àäàõã¿é ãýäãèéã ìýäýõ õýðýãòýé. Òèéìýýñ ýõíýð íºõºð õî¸óë õàìòäàà àìüäàð÷ àæèëëàõ õýðýãòýé. Ãýõäýý á¿õ åðòºíöèéã õàéðëàæ á¿ãäýä èíýýìñýãëýæ, áóñäàä ÷ ìºí ÷èíãýõ ýðõ ÷ºëººã íü ýäë¿¿ëýõ ¸ñòîé. Òèéì ýý, áèå áèåý õàéðëàæ, õàìòðàí àìüäðàõûí ñàöóó åðòºíöººñ, áóñàä õ¿ì¿¿ñýýñ ñàëàí òóñãààðëàëã¿é, õàéðûí òóõàé ìýäëýãýý ºðãºæ¿¿ëýí òýëýõ õýðýãòýé. Èéì ìàÿãààð ýõíýð íºõð¿¿ä, íàðèéí íàíäèí áàÿð áàÿñãàëàíãààð öýíãýæ ñóðöãààíà.Õàéðûí òóõàé àñóóëò õ¿í òºðºëõòíèé ºìíº ìºíõºä áàéñààð áàéíà. Îéëãîëò èëýðõèéëýë íü ãàãöõ¿¿ ººð÷ëºãäñººð áàéíà. Èðýýä¿éä õ¿í á¿ð, á¿õ ýð÷¿¿ä, á¿õ ýìýãòýé÷¿¿äèéã õàéðëàæ, ººðèéí ç¿ðõýý ñýòãýëýý Òýíãýðèéí ýíý ãàéõàìøèãò èäýýãýýð áàÿæóóëæ ñóðöãààõ áºãººä ýíý õàéðàíä, óðüäûí àìèà õîîõîéëñîí, áýðòýã÷èí ÿâöóó ýëåìåíòýä ýçëýõ áàéð ¿ã¿é áîëíî.