Îëîí çóóíû òóðøèä Áàðóóíä ÷ Ç¿¿íä ÷ áýëãèéí õàðüöààã ãýð á¿ëèéí õàðüöààíä çàõèðàãääàã ç¿éë ãýñýí ¿çýë áîäëûã áàðèèìòàëäàã áàéæýý. Ýíý ¿çýë îäîî ÷ ìºí àäèë îëîí ñî¸ëûí ºâ óëàìæëàëûí ¿íäýñ ñóóðü áîëñîîð áàéíà. Ãýâ÷ ýíýõ¿¿ óëàìæëàëò ¿çýë ñ¿¿ëèéí 40 æèëä áàðóóíû îðíóóäàä ÷ºëººò äóðëàëûí çàð÷ìóóäààñ ýõëýëýý àâñàí “áýëãèéí õóâüñãàë”-ààð øèíý ¿çëýýð ñîëèãäîõ ýõëýë òàâèãäæýý. Ýíý õóâüñãàë íü ìàíàé ìîíãîëûí íèéãýìä 10 æèëèéí ºìíººñ íºëººëñºí. Òèéìýýñ áàðóóí òóõàéëáàë Àìåðèêèéí æèøýýí¿¿äèéã àâ÷ ¿çýëã¿éãýýð ¿¿íèé ¿éë àæèëëàãàà ¿ð äàãàâàðûã óõàìñàðëàí îéëãîõ íü òóí àìàðã¿é ç¿éë þì. Óã “õóâüñãàë”-ûí ýõ ¿¿ñâýðèéã “Ðîìàíòèçìûí ¿å” õýìýýí íýðëýãäýõ XVIII çóóíû ñ¿¿ë XIX çóóíû ýõýí ¿åýñ îëæ áîëíî. Ðîìàíòèçì íü ñî¸ëûí õàíäëàãàíä íºëººëºí ëîãèê óõàìñàðûí äýýð òà÷ààäàëûã çîíõèëîí òàâüñàíààñ ãàäíà õàéð äóðëàë, ãýð á¿ëä õàíäàõ õàíäëàãûã íèëýýä ººð÷èëñºí þì. Èíãýñíýýð õ¿ì¿¿ñ ãýð á¿ë áîëîõ õ¿íýý õàéðëàæ ñóðàõûí îðîíä äóðëàñàí õ¿íòýéãýý ãýð á¿ë áîëîõûã ýðìýëçýõ áîëñîí áàéíà. Ýíý íü õóâü õ¿íèé àç æàðãàëä ìàø ÷óõàë ¿¿ðãèéã ã¿éöýòãýäýã ÷ ýöýñ ñ¿¿ëä íü ÷ºëººò õàéð äóðëàë áîëîõäîî áóðóó ãàæèã õýëáýðòýé áîëñîí áàéíà. ׺뺺ò õàéð äóðëàë íü áýëãèéí õàðüöààã ãýð á¿ë, ýöýã ýõ áîëîõ õàðèóöëàãà ãýõ ìýò ò¿¿õýí õýì õýìæýýíýýñ õºíäèéð¿¿ëæ, æèíõýíý õàéð äóðëàëûí òºñººëºëèéã ãàæóó áîëãîæýý. ªíºº ¿åä áèä ñåêñ, õàéð äóðëàë, ãýð á¿ëд õàíäàõ õàíäëàãûí ýðñ òýñ ººð÷ëºëòèéí õîð óðøãèéã á¿ðýí ä¿¿ðýí óõàìñàðëàõûã õè÷ýýæ áàéíà. ¯íýíäýý ýíý íü èëðýýã¿é õóâèéí áîëîí íèéãìèéí çîâëîí ãàìøèãò õ¿ðãýæ áàéíà. 1960-ààä îíîîñ ýõëýí ÀÍÓ áà áàðóóí Åâðîïûí îðíóóäàä õóóëü áóñààð òºðºõ õ¿¿õäèéí òîî, ãýð á¿ëèéí ñàëàëò ñàðíèëòûí ¿ç¿¿ëýëò, ã¿éöýò áèø ãýð á¿ëèéí òîî, áýëãèéí çàìààð õàëäâàðëàõ ºâ÷èí, ãýìò õýðýã, õàð òàìõè õýðýãëýõ ãýõ ìýò íèéò íèéãìèéí çîâèóð áîëîõ ç¿éë¿¿ä õóðäàí ºñºí íýìýãäýõ áîëëîî. Æèøýý íü ë ãýõýä ºíººäºð Ìîíãîëä òºðºõ õ¿¿õäèéí 30% íü ãýð á¿ëýýñ ãàäóóð òºðæ áàéíà. Ýäãýýð òóëãàìäñàí àñóóäëóóäûí çàðèì íü ÷ºëººò õàéð äóðëàëûí õóâüñàëòàé øóóä, áóñàä íü øóóä áóñ õîëáîîòîé þì. Áèä áàðóóíû îðíóóäûí àæ òºðºõ ¸ñûã ººðòºº øèíãýýõ òóñàì ýäãýýð ñºðºã ¿çýãäë¿¿ä ìàíàé íèéãýìä èëýðñýýð áàéõ áîëíî. Õàðèëöàí õàðèóöëàãà õ¿ëýýõ ãýð á¿ëèéí õàðèëöàà õîëáîîíîîñ ãàäóóð áýëãèéí õàðüöààíä îðâîë ÿìàð ¿ð äàãàâàðò õ¿ð÷ áîëîõûã óõàìñàðëàõ õýðýãòýé. ׺뺺ò äóðëàë íü ãàäíààñ äóð áóëààì, ÷ºëººòýé õàðàãääàã áîëîâ÷ óãòàà èòãýë íàéäâàð áóñ, ñ¿éðñýí ¿åèéã, íèéãìèéã òºð¿¿ëäýã. Áàðóóíû îðíóóäûí àëäààã îéëãîñíîîð òà á¿õýí ÷ºëººò äóðëàëûí ýìãýíýëò ¿ð äàãàâàðààñ çàéëæ ÷àäíà. Òà íàð òîäîðõîé äàäàë ÷àäâàðûã ººðòºº õºãæ¿¿ëæ, ººðòýé㺺 àæèëëàæ, çºâ çîõèñòîé øèéäâýð ãàðãàæ ñóðàõ õýðýãòýé.
“Òèéìýý ýíý áîë öîðûí ãàíö óäàà ãýðëýæ, ãýðëýñýí õ¿íòýéãýý öàã ¿ðãýëæ õàìò áàéíà ãýñýí ¿ã. Íýãýíò ãýðëýñýí õ¿íýýñýý ñàëæ, ñàðíèõ õ¿ñýëòýé õ¿í áàéäàã óó? Õýí èðýýä¿éí ¿ð õ¿¿õýääýý àìüäðàëûí á¿õèé ë ñàéí ñàéõíûã àâ÷ðàõ õ¿ñýëòýé áàéíà âý? Ãýð á¿ë ãýðëýëòèéí òóõàé áèä á¿ãä èõýâ÷ëýí èæèë ¿çýëòýé áàéäàã. Áèä á¿õíèé ààâ ýýæ, ºâºº ýìýý ìºí ë èéì ç¿éëèéã ìºðººäººæ áàéñàí… Ãýõäýý ººðñäèé㺺 ýðãýí òîéðîí õàðæ, ººðèéí ãýð á¿ëèéã àâ÷ ¿ç ë äýý. Áèä òóéëûí ñàéí ñàéõíûã ¿ðãýëæ äàãàæ ÷àääàãã¿é. Òà á¿õýí èë¿¿ áîëîâñðîíãóé, èë¿¿ ñàéí áàéõûã õ¿ñäýã ãýäýãò áè èòãýëòýé áàéíà, ãýâ÷ ¿¿íä ìýäëýã äàäëàãà õýðýãòýé. Ýäãýýð ìýäëýã íü ãýð á¿ëýýñ ãàäóóðõ áýëãèéí õàðüöààíû ¿ð äàãàâàðààñ çàéëàõàä òà íàðò òóñëàíà.