Åð íü õ¿ì¿¿ñèéí õîîðîíäûí õàðèëöààíû àâúÿàñ íü õ¿íèé ñýòãýöèéí õºãæèë, ìýðãýæèë ýçýìøèõ, íèéãìèéí çàí ¿éëèéí íýí õýðýãòýé õýëáýð-äàäàë ÷àäâàð ýçýìøèõýä ÷óõàë à÷ õîëáîãäîëòîé. ¯¿íèé òóëä õýë ÿðèàã õàðèëöààíû õýðýãë¿¿ð ãýäýã òàëààñ íü òºãñ ñàéí ýçýìøèõ, àìàí áóñ õàðèëöààíû ¿åä ìàø ñàéí îéëãîæ, òýäíèé ñýòãýë ç¿éí õóâèéí îíöëîã, òóõàéí ¿åèéí íºõöºë áàéäàë çýðãèéã á¿ðýí ñàéí ìýäýð÷, õàðèëöàí ¿éë÷ëýõ, õàìòðàí àæèëëàõ, íèéãýì ñýòãýë ç¿éí íºõöºë áàéäëûí ºðíºëèéã æîëîîäîõ çýðýã îëîí á¿òýýë÷ àðãà çàì, ¿éë àæèëëàãààã õýðýãæ¿¿ëæ ñóðàõ øààðäëàãà ãàðäàã. Èéì íºõöºë á¿ðä¿¿ëýõã¿éãýýð õóâü õ¿íèé íèéãìèéí àìüäðàëä îðîëöîõ îðîëöîî, ñýòãýë ñàíààíû õóâèéí òîãòâîðòîé áàéäàë, ñýòãýöèéí õºãæëèéí òóõàé ÿðèõ áîëîìæã¿é.
Õ¿íèé õàðèëöààíû àâúÿàñ íü òîäîðõîé ¿å øàòóóäûã äàìæèí õºãæèæè áàéäàã. ¯¿íèé òóëä õàðèëöààí óð ÷àäâàðûí òóõàé ñóóðü ìýäýëã áàéõ ¸ñòîé. Õ¿¿õäèéí õàðèëöààíû õºãæèë, õàðèëöàõ àâúÿàñûã àâ÷ ¿çâýë. ¯¿íä: õ¿¿õýä ýõèéíõýý í¿¿ð öàðàé, äóó õîîëîéã ìýäðýõ, õàðèó ¿éëäýë ¿ç¿¿ëýõ òºðºëõèéí çàí ¿éëòýé áàéäàã. Ýíýõ¿¿ çàí ¿éë íü ñýðæ ìýäðýí òàíèõ õýëáýðèéí öîãö øèíæòýé õàðèëöààíû àíõíû õýâ øèíæèéã á¿ðä¿¿ëíý. Öààøäàà ñýðæ ìýäðýõ ÷àäâàð íü ñýòãýëèéí õºäºëãººíººðã äàìæèí õàðèëöàí àâúÿàñ õºãæèí ã¿íçãèéð÷, ººð áóñàä ÷àäâàð íýìýãäýõèéí õýðýýð õ¿íèé ñýòãýë ñàíààíû áàéäëûã îéëãîõ, õ¿ñýë òýì¿¿ëýëèéã íü òààæ ìýäýõ, ººðèéí çàí ¿éëèéã áóñàä õ¿ì¿¿ñèéí õ¿ëýýëò, ñýòãýë ñàíààíä íèéö¿¿ëýõ, íèéãìèéí çàí ¿éëèéí õýì õýìæýýã ýçýìøèæ, òýäãýýðèéã õàðèëöààíû ÿâöàä äàãàæ ìºðäºõ çýðãýýð õàðèëöàà ºðãºæèí õºãæèíº.
Ñýòãýë ç¿éí òàëààñ çàí ¿éëèéí íèéãìèéí õýì õýìæýý ãýäýã áîë íèéãìèéí òºãñ òºãºëäºð ìýäëýã ÷àäâàð, øààðäëàãàä íèéöñýí õàðèëöàà, ººðèé㺺 àâ÷ ÿâàõ, áóñäàä àÿ òààëàìæòàé ñýòãýãäýë òºð¿¿ëýõ, òýäíèéã ººðòºº òàòàõ ãýõ çýðýã àâúÿàñ ÷àäâàðûí öîãö øèíæèéí èëðýë þì. åð íü õàðèëöàã÷ õ¿íäýý ººðèé㺺 çºâ îéëãóóëàõ, òýäíèé ç¿ãýýñ äýìæëýã àâàõ, õ¿ëýýí çºâøººðºãäºõ ãýäýã íü àìüäðàëûí òóðøëàãà, àðãà áàðèë, ýâ ä¿éãýýñ ãàäíà àñàð èõ àâúÿàñ ÷àäâàð øààðäàíà.
Õàðèëöààíû áàñ íýãýí ÷óõàë õýñýã áîë áóñäûã èòãýí ¿íýìø¿¿ëýõ, õàðèëöàí áèå áèåíýý îéëãîõ, áóñäàä íºëººëºõ ÿâäàë þì. áóñäûã ¿íýí áàéäëààð íü õ¿ëýýí àâàõ, òýäíèé çàí áàéäàë, ñýòãýë ñàíààã ¿íýí çºâººð ¿íýëýõ ÿâäàë õàðèëöààíû ÷óõàë õýñýã ìºí.
Áèå õ¿í õîîðîíäûí õàðèëöààíû àâúÿàñ ÷àäâàð õàðèëöàí áèå áèåíýý íºõºí ã¿éöýýõ áà õóâü õ¿í òýäãýýðèéí àëü àëèíûã íü õºãæ¿¿ëæ, õîëáîãäîõ óð ÷àäâàð, ýâ ä¿éã ýçýìøèæ áàéæ ºâ òýãø õºãæèõ, èë¿¿ àìæèëòàíä õ¿ðýõ áîëîìæòîé.
Õàðèëöàà õºãæ¿¿ëýõ äàñãàë
- Èõýìñýã, ä¿íñãýð, áàðãàð öàðàéíààñ ñàëàõûí òóëä ººðèé㺺 òîëèíä õàðæ äîîãîëæ èíýýæ õýëýý ãàðãà. Òýãýýä èíýýñýí ÷èãýýðýý îðîõ õýðýãòýé.
- Àâòîáóñàíä çîð÷èã÷äèéã àæèãëàæ øèíæ, ñàíààã íü óíøèõûã õè÷ýý. Òýð õ¿íèé óóðëàõ, òàéâàí áàéõ ¿åä ÿìàð áîëîõûã òºñººëæ áîä.
- ¯ã¿é ãýæ õýëæ ÷àäàõã¿é áóñäûí ýðõøýýëä îðäîã áîë õîøèãíîæ, òàòãàëçàõ ñýòãýëýý èëýðõèéë.
- òàíèõã¿é õ¿íòýé õîëáîî òîãòîîæ äàñãàë õèéõèéí òóëä öàã àñóóõ, ç¿ã ÷èã àñóóõ. Ãýõäýý òààòàé õàðèó õýëýõýýð
- ßìàð íýãýí íèéòëýã ñýäâèéã óðüä÷èëàí áîäîîä òààã¿é õàðèëöàã÷òàéãàà ÿðèëö. Ãýõäýý àëü áîëîõ í¿ä ð¿¿ íü õàð.
- Ä¿íñãýð áàðãàð áàéäëàà àðèëãàõûí òóëä òîëèíä ººðèé㺺 õàðààä ººðòýé㺺 ÿðü. Ìàãíèôîíä áè÷ýýä ñîíñ.
- Ò¿ðãýí ñýòãýæ áîäîæ, ÿðèõûí òóëä ñïîðòûí íýâòð¿¿ëãèéí äóóã õààãààä òàéëáàðëà. /ã¿éëýý, óíàëàà…./